Blockchain Teknolojisi
Blockchain Teknolojisi, anahtar şifrelemeyi kullanarak Bitcoin gibi değer birimlerinin güvenli bir şekilde transfer edilmesine izin veren bir teknolojidir. Blockchain kullandığı ağı korumak için merkezi olmayan bir yöntem kullanmaktadır. Bu da sistemin merkezi olarak bir banka, şirket veya hükümet tarafından kontrol edilmediği anlamına gelmektedir. Bununla birlikte giderek büyüyen Blockchain ağının zaman içinde daha güvenli hale geleceği öngörülmektedir. İlk Blockchain ağı, 2008'de Satoshi Nakamoto tarafından gündeme getirilmiştir. Nakamoto, blokların merkezi bir otorite tarafından imzalanmasını gerektirmeden, Hashcash benzeri bir yöntem kullanarak tasarımı önemli bir şekilde geliştirmiştir. Tasarım, ertesi yıl Bitcoin'in temel bir bileşeni olarak uygulanmıştır. Bitcoin Ağı, Blockchain teknolojisinin ilk başarılı uygulamasıdır. Ancak Blockchain teknolojisinin potansiyeli Bitcoin ile sınırlı değildir. Finansal hizmetler, yardım kuruluşları, kar amacı gütmeyen kuruluşlar, sanat ve e-ticaret gibi çeşitli sektörlerde Blockchain teknolojisi ve Bitcoin büyük ilgi görmektedir.
Nasıl Çalışır?
Blockchain; Blok (Block) ve Zincir (Chain) bileşenlerine sahip
bir anahtar şifreleme sistemidir. Sistemdeki dijital bilgi kaynağı blok olarak
adlandırılmaktadır. Bloklar temel olarak üç alt bölümden oluşur. Bunlardan ilki
Data Depolama’dır. Bu bölümde bir e-ticaret kanalında en son yapılan harcama
tutarı, saati veya tarihi gibi datalar toplanmakta ve depolanmaktadır. Blok
başlığı bölümünde ise işleme katılanların adları veya kullanıcı adları işlemi
yapıldığı kanalla birlikte kaydedilmektedir. Son olarak Blok Kimliği, blokları
diğer bloklardan ayıran bilgilerin depolandığı alan olarak
nitelendirilmektedir. Her blok, “hash” adı verilen özel bir kod ile diğer
bloklardan ayrılır. Sistemdeki Zincir (Chain) ise halka açık veri tabanını
ifade etmektedir.
Blockchain’in temel çalışma prensibi 3 aşamadan oluşmaktadır. İlk aşama bir gönderim-alım işleminin yaratılmasıdır. Burada bir satın alma işlemi örnek olarak düşünülebilir. İkinci aşama, gönderim-alım işleminin onaylanmasıdır. Burada, işlem Blockchain ağına yazılmadan önce kontrol edilmektedir. Bu kontrolleri dünyaya yayılmış ağlardaki bilgisayarlar yapar. Son aşama ise bloğun zincire eklenmesi olarak ifade edilmektedir. Gönderim-alma işlemi ağdaki milyonlarca gönderim-alma işlemiyle birlikte depolanmaktadır. İşlem tamamlandığında bloğa “hash” adı verilen özel bir kod verilmektedir. Bu kod ile birlikte blok, diğer blokların bulunduğu zincire eklenmektedir.
Hangi Alanlarda Kullanılır ve Neden Önemlidir?
Blockchain teknolojisi günümüzde birçok farklı sektörde yaygın
olarak kullanılmakta ve kullanım alanları her geçen gün artmaktadır. Dünyada
bankacılıkta, finans sektöründe ve yazılım sektöründe Blockchain teknolojisinin
örneklerine rastlanmaktadır. İsveç’te tapu işlemlerine entegre edilmesi
planlanan Blockchain, Nasdaq Borsası’ndaki senet takibinden Steemit ve DTube
gibi içerik sitelerindeki ödeme yöntemine kadar geniş bir kullanım alanına
sahiptir. Blockchain’in yakın gelecekte eğlence sektöründe, örneğin
sanatçıların albümlerinin kayıtlarında bile kullanılabileceği öngörülmektedir.
Blockchain, kullanıldığı her sektörde aracı sayısını minimuma indirdiğinden maliyetleri düşürmektedir. Ayrıca aracısız bir gönderim-alım işlemi, aracılardan kaynaklanan problemlerin de ortadan kalkması anlamına gelmektedir. Bu nedenle Blockchain, kullanıcılara daha verimli bir gönderim-alım altyapısı sunmaktadır.
Blockchain teknolojisi mevcut bankacılık sisteminden daha
güvenli bir ortam sağlamayı amaçlar. Geleneksel, merkezi banka sisteminde,
bankalar denetleyen rolünde bulunduğundan haksız komisyonlar alabilmekte veya
taraflı kararlar verebilmektedir. Blockchain istemi ise merkezsiz bir
sistemdir. Bu sistemde herhangi bir kontrol, komisyon veya karar mekanizması bulunmadığından
işlemler şeffaf bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Özellikle Distributed
Ledger (Dağıtılmış Büyük Defter) sistemi, kamuya açık olduğundan herhangi bir
sahtecilik tüm kullanıcılar tarafından fark edilmektedir.
Kaynak: Bahçeşehir Üniversitesi / Wissen
